Roselle is een soort hibiscus die wordt gewaardeerd om zijn helderrode calyx (de buitenste envelop van de bloemknop), die zowel culinair als medicinaal wordt gebruikt. De plant wordt wereldwijd geteeld in tropische en subtropische regio’s. Het is een eenjarige, kruidachtige plant, die tot 2,5 m hoog kan worden en heeft een opvallende rode stengel. De plant doet er zes maanden over om tot volle wasdom te komen. De bloemen staan solitair in de bladoksels. Ze zijn 8-10 cm breed. Ze zijn wit tot lichtgeel gekleurd met een donkerrode plek op het begin van de bloembladeren. Ze hebben een stevige, vlezige bloemkelk aan de basis, die 1,5-2 cm breed is en zich vergroot tot 3-3,5 cm in diameter.

Als de vruchten rijpen, wordt de bloemkelk vlezig en helderrood.  De vrucht, die door de kelk wordt omgeven, is een vijfkantige doosvrucht. Wanneer de bloem afvalt, gaan de onderliggende kelkbladeren rood kleuren en vlezig opzwellen rond de vrucht. Het is die vlezige kelk (calyxes) die in de keuken wordt gebruikt, niet de vrucht of de bloem zelf.  De calyxes van de roselle-plant hebben een zure smaak die vaak wordt vergeleken met cranberry.

Roselle heeft zijn wortels in West-Afrika en verspreidde zich in de 16e en vroege 17e eeuw naar Azië en het Caribisch gebied. Het is nu op veel plaatsen natuurlijk geacclimatiseerd.

Er zijn verschillende variëteiten van Hibiscus roselle, variërend in grootte en kleur van de bloemen en vruchten. Het wordt voornamelijk aangetroffen in tropische en subtropische gebieden over de hele wereld, met name in Azië, Afrika en het Caribisch gebied. De bloemen van Hibiscus roselle bloeien meestal in de zomer en herfst, terwijl de vruchten rijpen in de late zomer tot de vroege winter. Dit is het ideale seizoen om ze te oogsten voor culinaire toepassingen.

Ze kunnen vers of gedroogd worden gebruikt en worden vaak verwerkt tot jams, gelei, siropen en sauzen.

Roselle vind je als bestanddeel van siroop op sommige markten in Frankrijk alsook op plekken waar gemeenschappen van Senegalese immigranten leven. In Senegal worden de groene bladeren gebruikt als een kruidige variant op spinazie.

Roselle wordt vaak verwerkt in dranken: in Mexico is de drank (Agua de Jamaica) gemaakt van de bloemkelken zeer populair. In Egypte en Soedan wordt op basis van roselle een thee gemaakt: in Egypte heet deze kruidenthee karadee, in Soedan bissap.

China en Thailand zijn de grootste producenten en beheersen de wereldmarkt. Thailand investeert veel in de roselleteelt en hun product is van superieure kwaliteit.

De beste kwaliteit komt uit Soedan, maar hun productie is laag. Mexico, Egypte, Senegal, Tanzania, Mali, Jamaica produceren ook grote hoeveelheden, maar die worden vaak alleen op de interne markt gebracht.

In de Caraïben en Australië wordt er gelei en jam van gemaakt. De calyx (kelk) van de roselle bevat immers 3,20 procent pectine. In Australië wordt de plant dan ook Queensland jelly plant genoemd.

In de bloemen en bloemknoppen zitten de organische zuren hibiscuszuur, citroenzuur, malonzuur, wijnsteenzuur, protocatechuzuur, glycolzuur en oxaalzuur in. Verder bevat dit kruid flavonoïde derivaten, ruim 10 soorten anthocyanen, vitamine C, betacaroteen, betasitisterol, ergosterol, 3,4-hydroxybenzoë-zuur, mucopolysacchariden en pectine.

Vele commerciële hibiscustheeën of drankjes bevatten suiker of andere zoetstoffen, controleer het etiket om te zien of er extra ingrediënten zijn toegevoegd.

ZUCSU: Hibiscus roselle kan zeker deel uitmaken van een gezonde koolhydraatbewuste voeding vanwege zijn lage caloriegehalte en hoge gehalte aan voedingsvezels en antioxidanten. Het kan een smakelijke toevoeging zijn aan theeën, drankjes en gerechten zonder veel koolhydraten toe te voegen.

AANKOOP

Verse roselle calyxes kunnen soms worden gevonden in gespecialiseerde kruidenierswinkels of boerenmarkten, vooral in gebieden met een grote Afrikaanse, Latijns-Amerikaanse of Caribische bevolking. Ze hebben een heldere, robijnrode kleur en moeten stevig aanvoelen.

Gedroogde roselle calyxes en hibiscusthee zijn vaak te vinden in natuurvoedingswinkels, theewinkels, online, en in winkels die gespecialiseerd zijn in Afrikaanse, Latijns-Amerikaanse of Caribische producten. Ze moeten een levendige rode kleur hebben en niet muf ruiken.

Gedroogde kelken worden los, maar ook samengeperst tot blokken of ballen op de markt gebracht.

Soms kan men rosellekelken (‘hibiscusbloemen’) op suikersiroop in de supermarkt vinden (wordt in een champagneglas gelegd).

BEWAREN

Verse roselle calyxes moeten in de koelkast worden bewaard, waar ze enkele dagen tot een week kunnen blijven. Om de houdbaarheid te verlengen, kun je ze ook blancheren en invriezen.

Gedroogde roselle calyxes en hibiscusthee moeten worden bewaard in een luchtdichte verpakking op een koele, donkere en droge plaats. Ze blijven meestal ongeveer een jaar goed.

De roselle wordt als groente gebruikt en tevens verwerkt in kruidenthee’s en jams (vooral in de Caraïben).

De kelk heeft een zurige smaak, die doet denken aan de rode bosbes.

De rode kelken van de roselle worden vers gegeten of op verschillende manieren verwerkt. Ze komen in fruitsalades terecht en ook in andere dessertjes, ijs of om cocktails te parfumeren. Gekookt met suiker doet de smaak van roselle wat denken aan veenbessen.

Gedroogde roselle wordt verwerkt in drankjes en smaakt friszuur. Men drinkt het aftreksel zowel koud als warm.

Hibiscusthee heeft een zure smaak, maar met bijvoorbeeld citroen, honing, suiker en kaneel kan men een zeer aangename thee bereiden.

De jongen bladeren kunnen in een salade worden gegeten, maar ook opgewarmd in soep. Ze smaken als spinazie.

Variaties

Oriental Roselle: Lichter van smaak, zonder sojasaus, maar met knoflook, ui, wortel en garnalen.

Rumahan Spesial Roselle: Een thuisbereide versie met een mix van rookvlees, sosis, inktvis, garnalen en groenten zoals sperziebonen en champignons.

Bumbu Iris Roselle: Pittig met een kruidige pasta van knoflook, chilipeper en garnalenpasta, gecombineerd met varkensblokjes en rijst.

No waste

Gebruik de overgebleven Hibiscus thee als basis voor ijslolly’s of sorbet. Voeg wat vers fruit toe en giet het mengsel in ijslollyvormpjes voordat je ze invriest voor een verfrissende traktatie.

Hibiscusthee wordt vaak aanbevolen bij verhoogde bloeddruk en verhoogd LDL-cholesterol.

Vanwege het feit dat hibiscusthee mogelijks het oestrogeen en testosterone verhoogt mag de thee niet tijdens de zwangerschap en tijdens de periode van borstvoeding worden gedronken. Ook bij het volgen van hormoonkuren wordt het gebruik van hibiscusthee afgeraden.

Bissap bereiden zoals in Afrika (lekkerafrika.nl): Jus de Bissap uit Senegal wordt gemaakt met gedroogde hibiscusbloemen.

Meestal wordt de rode variant voor jus de bissap gebruikt, maar de witte variant is zeldzamer en heeft een iets zuurdere, frissere smaak dan de rode blaadjes.