Mensen zijn vandaag op zoek naar verse, smakelijke en gezonde voeding van hoge kwaliteit, waarbij authenticiteit en duurzaamheid meer en meer van belang  zijn.

Wat is duurzame voeding ?

Duurzame voeding wordt gedefinieerd als :goententuin

  • Lekker, gezond en niet duur.
  • Seizoensgebonden en van eigen bodem.
  • Komende uit eerlijke handel.
  • Milieuvriendelijk en diervriendelijk.
  • Vleesarm of evenwichtig vegetarisch.
  • Weinig bewerkt en weinig verpakt. 

Gezond

Gezonde voeding brengt volgens de wetenschappelijk onderbouwde aanbevelingen veel groenten en fruit, maximaal 100 g vlees per dag, weinig verzadigde vetten en geraffineerde suikers en voldoende onverzadigde vetten aan. Een flink aantal sporters bewijst dat je zelfs bij intensieve fysieke inspanningen voldoende energie kan halen uit een overwegend plantaardige voeding. Trouwens heel wat welvaartsziekten worden veroorzaakt door een te vetrijke en suikerrijke voeding.

Een lekkere voeding prikkelt alle zintuigen tijdens de consumptie en hoeft beslist niet duur te zijn.

Wie graag lekker eet of graag kookt, zal nog meer genieten van een maaltijd als er niet alleen een goed recept wordt bereid, maar als bovendien de ingrediënten op een duurzame manier werden geproduceerd en verwerkt. Laat je daarom informeren en vraag in de winkel naar de herkomst van de groenten die je koopt. Dat vraagt tijd en inspanning, maar je weet dan immers wat je eet.

 

Seizoensgebonden en regionaal

Elk seizoen heeft zijn weersomstandigheden die het aanbod bepalen van groenten en fruit die geteeld kunnen worden zonder verwarmde serres. Wie kiest voor seizoengroenten en -fruit, bespaart een pak CO2 en heeft gegarandeerd de beste smaak voor de beste prijs. De lokale groente- en fruitkalender geeft een overzicht van welke groenten en fruit men per maand het best eet.

Voedsel legt soms lange afstanden af. Vaak loopt dit via verschillende tussenstappen voor het op ons bord terechtkomt. De voedselketen start op het veld, daarna wordt het getransporteerd naar het verwerkingsbedrijf en via de (super)markt belandt het uiteindelijk op ons bord. Het is mogelijk om de voedselketen korter te maken. De kortste weg krijg je door groenten en fruit uit eigen tuin te gebruiken. Heb je geen tuin, dan kun je rechtstreeks bij de (bio)boer groenten, fruit en zuivel kopen. In de stad is dat wat moeilijker, maar het is niet onmogelijk. Denk maar aan boerenmarkten, een groentenabonnement, zelfpluktuinen, ...Wie aansluit bij een Voedselteam neemt lokale producten af van verschillende boeren uit de omgeving.

 

Eerlijke handel

Producenten staan aan het begin van de voedselketen, ze dragen de risico’s van misoogsten, werken zich kapot in weer en wind, en krijgen dan voor hun producten ‘wat de markt hen biedt’. Begrijpelijk dus dat heel wat boeren en tuinders het voor bekeken houden. Fairtrade organisaties leren de boeren zich te organiseren en bieden voor de producten een gegarandeerde minimumprijs wanneer de wereldmarktprijs te veel zou zakken, of een surplus wanneer die stijgt.

 

Milieu en diervriendelijk

Biologische producten zijn niet behandeld met pesticiden en ze zijn gevoed met organische meststoffen die  traag worden opgenomen. Ons milieu vaart er wel bij, want het water wordt niet verontreinigd en er zijn geen mestoverschotten. Een ander voordeel is dat biologische producten doorgaans meer smaak hebben.

De benaming ‘biologisch’ en ‘bio’ zijn wettelijk beschermd en mogen alleen vermeld worden op de verpakking van voedingsmiddelen die geproduceerd worden volgens de wettelijke regels die bepalen hoe een biologisch landbouwbedrijf, een biologisch veebedrijf en een biologisch voedselverwerkend bedrijf moet worden gemanaged.

bio logo eu

Sinds juli 2010 is het Europese biolabel verplicht op alle voorverpakte biologische producten. Producenten die naast het Europese label ook het Biogarantielabel willen gebruiken, moeten aan extra eisen voldoen. Ze moeten extra aandacht hebben voor ecologische, sociale en economische duurzaamheid. Biogarantie vraagt aandacht voor een eerlijke prijs, zorg voor water, energie, biodiversiteit, transport, verpakking en afval.

Bioproducten moeten aan dezelfde minimumeisen inzake voedselveiligheid voldoen als alle andere voedingsmiddelen. Maar of ze ook beter zijn voor de gezondheid, daarover blijken verschillende studies elkaar tegen te spreken. De grote variatie in samenstelling van verschillende rassen, andere teeltvoorwaarden, weersomstandigheden en dergelijke bemoeilijkt een goede vergelijking. Vast staat dat bioproducten minder pesticiden bevatten. Recent bleek uit een heel grootse studie (meta-analyse gebaseerd op 343 peerreviewed publicaties) dat biologisch geteelde gewassen gezonder zijn. Ze bevatten minder cadmium, 4 maal minder pesticidenresidu’s en meer antioxidanten dan de klassiek geteelde gewassen. Op basis van de beschikbare gegevens kan men concluderen dat bioproducten veilig en gezond zijn. Een onevenwichtig of eenzijdig voedingspatroon wordt niet gezonder door te kiezen voor bioproducten.

De benamingen ’natuurlijk’, ‘traditioneel’ en ‘ambachtelijk’ zijn niet wettelijk beschermd en bieden dus geen enkele garantie dat het om bioproducten gaat. Een streekproduct wordt in de streek van oorsprong bereid met grondstoffen uit de streek. Het is een beschermde benaming , maar geeft geen enkele garantie voor biologisch.

Bij vis is de overbevissing oorzaak dat er bedreigde vissoorten ontstaan. Duurzaam gevangen vis krijgt een MSC label  als aan de duurzaamheidscriteria zoals ecologisch impact en visbestanden respecteren, visserijbeheer en dierenwelzijn voldaan is. Gekweekte vissen (pangasius en tilapia en zalm) kunnen het ASC label dragen dat garandeert dat ze gekweekt werden met respect voor de natuur en correcte werkomstandigheden.

 

Minder vlees

Een grote troef om onze ecologische voetafdruk te beperken is vlees vervangen door plantaardige alternatieven zoals peulvruchten, noten en zaden. Dieren nemen heel wat plaats in en hebben bergen plantaardig voedsel nodig dat ze omzetten in vlees, melk en eieren. Die omzetting is verre van efficiënt: er is 8 g plantaardig eiwit nodig voor de productie van 1 g dierlijk eiwit. Niet elke vleessoort heeft een even grote impact op het milieu. Meestal geldt: hoe groter het dier, hoe groter de ecologische voetafdruk.

 

Weinig bewerkt en verpakt

Verkopen via de korte keten is het aantal tussenschakels tussen de producent en de consument beperken. Het is een transparant systeem waarbij de consument de producent en de productiemethode van de aangekochte voedingsmiddelen kent.

Het sluit aan bij de back to basics trends die streven naar duurzame verkoopsystemen. De consument krijgt weer voeling met de land- en tuinbouw en de seizoenen. Het rechtstreekse contact met de producent creëert een vertrouwensband en vergroot de appreciatie voor het werk van de land- en tuinbouwer. Door te kiezen voor lokale producten recht van bij de boer wordt het aantal voedselkilometers beperkt en de lokale economie ondersteund. Minder transport betekent ook minder energie voor bewaring en minder verpakking ter bescherming. Heel wat producenten uit de korte keten bieden streekeigen variëteiten aan die men nog zelden in grootwarenhuizen vindt. Zo wordt de biodiversiteit beter in stand gehouden. De producten zijn daarenboven super vers, wat de smaak en de voedingswaarde ten goede komt. Ook voor de producent zijn er voordelen. Hij krijgt onder andere een eerlijke prijs voor zijn product.

Een producent die een korteketenverkoop wil organiseren, moet hiervoor toelating vragen aan het Federaal Voedselagentschap. Die toekijkt dat de productie, de verwerking, de bereiding en de verkoop in de beste hygiënische omstandigheden gebeuren.

De korteketenverkoop is geen garantie voor bio, die een biolabel moeten dragen.

 © Copyright 2010 CorbisCorporation

De voordelen van duurzame voeding

Samengevat kunnen we stellen dat we er allemaal beter bij varen :

  • Een gezonder leefmilieu.
  • Een rechtvaardigere samenleving.
  • Een betere gezondheid.
  • Een groter dierenwelzijn.
  • Een bewuste consument.

 

Ria Van Der Straeten

Galerij

Deel dit artikel, kies uw platform!

recent posts